Rematou a sequía?

Parece que si, que coas choivas destes días, que chegaron en forma de temporal con alertas (Meteogalicia non descansa e o meu compañeiro Xavier Fonseca debe de estar traballando arreo para dar explicación a tanto fenómeno), o medo que había pola carencia de auga comeza a amainar (agora que as que non amainan son as precipitacións).

Certamente, este ano foi atípico, non polo mal tempo do verán, que xa explicou Pemán que era o normal nesta terriña nosa, senón pola seca que chegou a deixar algúns embalses practicamente secos (o de Bahíña, en Baiona, chegou a estar por baixo do 14%) e moitas zonas como a propia Baiona, Vigo, Ames ou Ourense con graves problemas de abastecemento. O agro, máis unha vez, foi un dos grandes damnificados dunha seca que obrigou a moitos traballadores do sector a tirar doutros recursos para superaren as consecuencias das veleidades meteorolóxicas.

A mediados de setembro, nun momento no que seguiamos agardando unhas choivas que aínda tardarían un mes en chegar, decidimos facer balance da situación e plantexámonos dúas preguntas: por que sufrimos a sequía e como podemos paliala. Na procura de respostas, Mila concertou unha cita co director de Augas de Galicia, Francisco Menéndez, e Senén e máis eu achegámonos a entrevistalo para saber un pouco máis sobre esta realidade. En resumo, velaí as conclusións:

Galicia ten un subsolo granítico que mal absorbe a auga recibida: só do 10 ao 30% da auga da chuvia está no subterráneo. Dela aprovisiónanse pequenos núcleos urbanos, moitas vivendas unifamiliares e bastantes empresas industriais. É difícil cuantificar a cantidade de auga acumulada na terra, pero é que ademais de non ser moita, a canalización é deficiente, polo que en moitos concellos, as redes de abastecemento sofren fugas de auga que nunca vai ser aproveitada. A este respecto, preguntámoslle a Francisco Menéndez sobre o novo Plan Hidrolóxico, que procura "o control de fugas e perdas de auga en redes de abastecemento", a través dun "sistema de detección que van aplicando os concellos que teñen medios". O novo regulamento, que non entrou aínda en vigor, propón tamén mellorar a calidade do recurso de xeito que isto repercuta no seu aproveitamento. Como contempla tamén o Plan Auga, aprobado no 2010, e como salienta Menéndez, é necesario establecer criterios sanitarios, como a prevención e redución da contaminación para que "sexan mellores os usos que os humanos lle dan á auga".

A poboación dispersa de Galicia e a actividade agraria son factores que influén tamén no maior consumo. Ademais, espérase que de aquí a 15 anos haxa un 20% máis de poboación, así que a racionalidade perante próximos períodos de seca faise se cabe máis apremiante.

O trasvase de auga entre ríos, como o do Verdugo ao Oitavén, para garante do suministro na comarca de Vigo, é outro dos recursos dos que se bota man nestes tempos, pero hai que considerar que o 98% da auga destas correntes emprégase para xerar enerxía, co cal, non é estraño pensar que tal vez fagan falta outras medidas máis eficientes.

No entanto, o canon da auga continúa a xerar controversia, mais quizais nos axude a ser conscientes da necesidade de aforrar.

P.S: No enlace, a reportaxe televisada.